Λίγα λόγια για τη Φυματίωση
Όλοι λίγο πολύ έχουμε στο μυαλό μας ότι η φυματίωση είναι μια ασθένεια των πνευμόνων. Ισχύει, αλλά όχι μόνο.
Η φυματίωση προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium tuberculosis και της οικογενείας αυτού. Η μετάδοση της νόσου γίνεται συνήθως αερογενώς μέσω σταγονιδίων, σπανιότερα μέσω της κατανάλωσης μη παστεριωμένου γάλατος ή και επαφής με ζώα. Η μετάδοση γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά και από ζώα σε άνθρωπο.
Η φαγοκυττάρωση αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας. Συνήθως, το ανοσοποιητικό μας σύστημα μπορεί να κρύψει μια λοίμωξη από το μυκοβακτηρίδιο για πολλά χρόνια χωρίς εμφανή συμπτώματα, ωστόσο το λεμφικό μας σύστημα βοήθα στην εξάπλωση του μυκοβακτηρίου σε όλο το σώμα, με αποτέλεσμα τη μεγένθυση λεμφαδένων. Η ανοσοκαταστολή (λόγω χρήσης στεροειδών, λοίμωξης HIV/AIDS, κακοήθειας, διαβήτη, γέρατος κ.α) μπορεί να πυροδοτήσει το μυκοβατηρίδιο και να συμβάλλει στην ενεργοποίηση της νόσου.
Τα κύρια και χαρακτηριστικά συμπτώματα αποτελούν ο πυρετός, νυχτερινοί ιδρώτες, ορατή απώλεια βάρους και απώλεια όρεξης, λήθαργος και κακουχία. Λόγω του ότι η φυματίωση μπορεί να πλήξει διάφορα όργανα, εκδηλώνονται και τα ανάλογα συμπτώματα. Παραγωγικός βήχας με φλέγματα, αιμόπτυση και δύσπνοια για την πνευμονική φυματίωση, με απεικονιστικές αλλοιώσεις στις κορυφές του πνευμονικού παρεγχύματος. Εκτός από τους πνεύμονες μπορεί να πληγούν το ΚΝΣ με τη μορφή μηνιγγίτιδας, οι οφθαλμοί, το δέρμα, οι λεμφαδένες, το καρδιαγγειακό με τη μορφή περικαρδίτιδας, το ΓΣ, το ουροποιητικό και το μυοσκελετικό σύστημα.
Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η επαφή με ασθενή με πνευμονική φυματίωση, η λοίμωξη HIV/AIDS, η ανοσοκαταστολή πχ. στεροειδή, χημειοθεραπεία, ταξίδια σε χώρες με αυξημένο επιπολασμό φυματίωσης, άτομα που έχουν παραμείνει σε ιδρύματα για αρκετό διάστημα όπως φυλακές, άστεγοι κ.α.
Η διάγνωση περιλαμβάνει αναγνώριση του μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης σε τουλάχιστον 3 εργαστηριακά δείγματα φλέγματος, είτε μέσω μικροσκόπησης, καλλιέργειας ή PCR. Βρογχοσκόπηση, αξονική τομογράφηση, μικροσκόπηση και καλλίεργεια δειγμάτων αποτελούν τρόποι ανίχνευσης και επιβεβαίωσης φυματίωσης.
Το τεστ Mantoux αποτελεί μέθοδο διαλογής και όχι διάγνωσης. Η θεραπεία είναι μακροχρόνια με περίπου 6 μήνες για την πνευμονική φυματίωση, ενώ η θεραπεία της πολυανθεκτικής φυματίωσης μπορεί να διαρκέσει και μέχρι 2 χρόνια.